حدیث متصلحدیث متصل، از اصطلاحات بکار رفته در علم حدیث است. در مورد حدیث متصل تعریفات مختلفی شده است. ۱ - توضیح اصطلاحاقسام حدیث به اعتبار سند زیاد است و یکی از آنها، حدیث متصل است. ۲ - تعریف‌های اصطلاحبرای این اصطلاح چند معنا با تفاوت‌های اندک نقل کرده‌اند که عبارتند از: ۲.۱ - تعریف اولحدیثی است که هر یک از راویان حدیث را از راوی طبقه بالاتر نقل کرده باشد. در این نوع حدیث رسیدن سلسله سند به امام لازم نیست و از این رو شامل موقوف و مرفوع نیز می‌شود. ۲.۲ - تعریف دومحدیثی است که سلسله سند آن متصل باشد و هر یک از راویان، حدیث را از روی طبقه بالاتر به صورت سماع، اجازه و مناوله تحمل کرده باشد و از این جهت فرق نمی‌کند که مرفوع به معصوم باشد یا موقوف بر غیر معصوم باشد. ۲.۳ - تعریف سومحدیثی است که سلسله سند آن به معصوم یا صحابی متصل شود. برخی در این تعریف به جای معصوم کلمه «نبی» به کار برده‌اند. ۲.۴ - تعریف چهارمحدیثی است که سلسله سند آن به گوینده آن متصل باشد. و لو این که مرفوع و یا موقوف باشد. از نظر این گروه به حدیث موقوف بر تابعی و پائین‌تر از آن نیز حدیث متصل اطلاق می‌شود. ۲.۵ - تعریف پنجمحدیثی است که سلسله سند آن به معصوم منتهی شود. ۳ - نکته مهمدر اطلاق نام حدیث متصل بر حدیث موقوف بر تابعی اختلاف است و این اختلاف در صورتی است که بخواهیم حدیث متصل را به طور مطلق و بدون هیچ قیدی بر آن اطلاق کنیم و الا اگر حدیث متصل را مقید نماییم مثلاً بگوییم: «حدیث متصل به سعید بن مسیب» مسلماً هیچ اشکالی و اختلافی در این نام‌گذاری نخواهد بود و بلکه مورد اتفاق همه است. شاید دلیل قائلین به عدم جواز، این باشد که حدیث موقوف بر تابعی، مقطوع نامیده می‌شود و چنان‌چه آن را متصل هم بنامند لازم می‌آید که یک شی متصف به دو وصف متضاد شود. ۴ - نسبت حدیث متصل و مرفوعبین حدیث متصل و مرفوع نسبت عموم و خصوص من وجه است. ماده اجتماع حدیث متصل به معصوم است که مرفوع و متصل به آن اطلاق می‌شود. ماده افتراق حدیث متصل از مرفوع حدیث موقوف بر غیر معصوم است و ماده افتراق حدیث مرفوع از متصل حدیثی است که با سند منقطع به معصوم نسبت داده شود. ۵ - نسبت حدیث متصل و مسندنسبت بین حدیث متصل و مسند عموم و خصوص مطلق است زیرا هر حدیث مسندی متصل است ولی هر حدیث متصل مسند نیست زیرا ممکن است تا صحابی متصل باشد که در این صورت به آن مسند اطلاق نمی‌شود. ۶ - اقسام حدیث متصلحدیث متصل دو قسم است: ۱- مطلق، ۲- نسبی. ۷ - تعبیرات مترادفمرادفهای این اصطلاح عبارتند از: خبر متصل، متصل، روایت متصل، حدیث موصول، روایت موصول، موصول، خبر موصول، حدیث موصَل، اخبار متصل، اسانید متصل، موصَل، خبر موصَل، روایت موصَل، مؤتصل، خبر مؤتصل، حدیث مؤتصل، روایت مؤتصل، متصل الاسانید و متصل الاسناد. [۳]
سبحانی، جعفر، اصول الحدیث و احکامه، ص۱۲۳.
[۴]
شهیداول، محمد بن مکی، الالفیه، ص۲۴.
[۹]
موسوی زنجانی، محمد، الکفایه فی علم الدرایه، ص۲۰.
[۱۰]
موسوی زنجانی، محمد، الکفایه فی علم الدرایه، ص۴۰۹.
[۱۳]
درایة الحدیث، ص۵۶.
[۱۴]
خاقانی، علی، رجال الخاقانی، ص۱۲۷.
[۱۵]
کلباسی، ابوالهدی، سماء المقال، ج۲، ص۱۶۴.
[۱۶]
علامه نجفی، سیدضیاءالدین، ضیاء الدرایه، ص۲۷.
[۱۸]
مدیرشانه‌چی، کاظم، علم الحدیث، ص۱۵۳.
[۱۹]
مدیرشانه‌چی، کاظم، علم الدرایه، ص۱۰۸.
[۲۰]
نادرعلی، عادل، علوم حدیث و اصطلاحات آن، ص۱۱۱.
[۲۱]
نادرعلی، عادل، علوم حدیث و اصطلاحات آن، ص۱۶۵.
[۲۵]
مامقانی، عبدالله، مستدرکات مقباس الهدایه، ج۵، ص۱۷۲.
[۲۶]
مامقانی، عبدالله، مستدرکات مقباس الهدایه، ج۵، ص۳۶۹.
۸ - پانویس۹ - منبعپایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «حدیث متصل»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۷/۱۷. رده‌های این صفحه : اصطلاحات حدیثی | خبر واحد
|